VAI TRÒ CỦA CHĂM SÓC DA TRONG ĐIỀU TRỊ MỤN VÀ ROSACEA (PHẦN II)
Rosacea
Cũng như trong trường hợp mụn trứng cá, chăm sóc da thích hợp là một phần quan trọng trong quản lý rosacea. Phương pháp chăm sóc bệnh nhân rosacea được đề xuất bao gồm điều trị, giáo dục bệnh nhân và sử dụng mỹ phẩm chăm sóc da phù hợp. Trong một bảng câu hỏi gửi đến 7000 người trong “Chương trình nâng cao nhận thức về Rosacea” ở Canada, đáp viên đã bày tỏ mối quan tâm đến việc tiếp nhận thông tin về cách chăm sóc da, trang điểm và khía cạnh tâm lý.
Rosacea có liên quan đến việc tăng mất nước qua biểu bì do chức năng hàng rào bị suy yếu. Da ở bệnh nhân rosacea có xu hướng dễ bị kích ứng, tổn thương da gây giãn mạch kéo dài, biểu hiện lâm sàng giống như ban đỏ trên mặt. Hơn nữa, hàng rào biểu bì suy yếu làm tăng kích ứng khi sử dụng các sản phẩm chăm sóc da. Vì vậy, các phương pháp chăm sóc da giúp tối ưu hóa chức năng hàng rào biểu bì nên được khuyên dùng.
Làm sạch da
Mặc dù làm sạch da là một phần quan trọng trong chăm sóc da thông thường, các chất hoạt động bề mặt trong sản phẩm tẩy rửa có thể làm suy yếu chức năng hàng rào biểu bì bằng cách phá vỡ protein và lipid trong lớp sừng. Trên thực tế, bệnh nhân rosacea với chức năng hàng rào biểu bì suy yếu và nhạy cảm cao với tác nhân kích ứng bao gồm natri lauryl sulphate, nên việc làm sạch nhẹ nhàng là rất quan trọng.
Loại chất hoạt động bề mặt trong chất tẩy rửa cũng như nồng độ ion hydro (pH) là những yếu tố chính góp phần làm tăng tính kích ứng của một chất tẩy rửa. Chất tẩy rửa dịu nhẹ bao gồm các chất tẩy rửa tổng hợp và chất tẩy rửa không chứa lipid. Chất tẩy rửa tổng hợp dạng lỏng hoặc chất tẩy rửa dạng bánh và ít hơn 10% xà phòng. Chúng có pH thuận lợi (5,5-7) và cung cấp hiệu quả làm sạch với khả năng gây kích ứng thấp hơn xà phòng. Chất tẩy rửa không chứa lipid có độ pH trung tính hoặc hơi acid. Chúng là những chất tẩy rửa giúp làm sạch không tạo bọt và vẫn giữ được độ ẩm tự nhiên trên da.
Các nghiên cứu đã cho thấy lợi ích của chất tẩy rửa dịu nhẹ trên bệnh nhân rosacea. Trong một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi kéo dài 4 tuần trên 70 bệnh nhân với rosacea thể trung bình khi sử dụng gel metronidazole 1%. Sử dụng chất tẩy rửa tổng hợp sẽ giảm khô da, châm chích, ngứa so với sử dụng xà phòng.
Ngoài lựa chọn chất tẩy rửa phù hợp, bệnh nhân rosacea cũng được khuyên nên rửa mặt với nước lạnh, vì nước nóng làm giãn mạch và tăng đỏ bừng mặt. Các tác động cơ học làm tổn thương da cũng nên được giảm thiểu, bao gồm tránh tẩy tế bào chết dạng hạt.
Các chất làm se và toner thường được sử dụng sau khi dùng sữa rửa mặt cũng nên tránh, vì chúng có xu hướng làm tăng đỏ bừng và loại bỏ lớp dầu tự nhiên cần thiết trên da.
Dưỡng ẩm
Sử dụng chất dưỡng ẩm thích hợp mang lại nhiều lợi ích trong quản lý rosacea. Bởi vì da rosacea tăng mất nước qua biểu bì, nên sử dụng chất dưỡng ẩm có thể cải thiện chức năng hàng rào và giảm khô da. Cải thiện chức năng hàng rào của biểu bì giúp làm giảm nhạy cảm và dung nạp các tác nhân tại chỗ tốt hơn.
Việc lựa chọn các chất dưỡng ẩm cần tránh những thành phần gây kích ứng như ure, acid glycolic, acid lactic, menthol và camphor. Mặc dù rối loạn chức năng hàng rào liên quan đến rosacea có thể làm tăng khả năng dị ứng với các sản phẩm chăm sóc da, nhưng không có nhiều dữ liệu về tần suất giữa dị ứng tiếp xúc và rosacea. Tuy nhiên, chất tạo mùi có thể gây các phản ứng kích ứng và dị ứng, các sản phẩm không mùi nên được sử dụng. Chất dưỡng ẩm dạng kem được ưa chuộng hơn lotion và gel.
Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời
Bảo vệ da hàng ngày là một yếu tố quan trọng ở bệnh nhân rosacea. Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây đỏ bừng và phá hủy do ánh nắng mặt trời mạn tính cũng góp phần vào sinh bệnh học của rosacea. Tia UV có thể là trầm trọng hơn rosacea bằng cách kích thích sản xuất peptide tiền viêm, làm giảm lượng chất chống oxy hóa ở da và tăng sản xuất oxy nguyên tử. Lựa chọn kem chống nắng chứa chất lọc UV và dẫn xuất silicone, như dimethicone orcyclomethicone giúp làm giảm kích ứng.
Kết luận
Quản lý tối ưu mụn trứng cá và rosacea bao gồm bắt đầu một chế độ chăm sóc da thích hợp. Điều này đòi hỏi phải cung cấp cho bệnh nhân những lời khuyên về làm sạch, dưỡng ẩm và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Chăm sóc da hợp lý đã được chứng minh trong cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân, cải thiện chức năng biểu bì rối loạn và dung nạp tốt các loại thuốc điều trị.
