CÔNG NGHỆ SÓNG SIÊU ÂM HỘI TỤ CƯỜNG ĐỘ CAO (HIGH INTENSITY FOCUSED ULTRASOUND – HIFU) TRONG ĐIỀU TRỊ THẨM MỸ

Trong thập kỷ qua, công nghệ y học tiên tiến đã thu hút được sự chú ý đáng kể bởi những bước đột phá của các bác sỹ, kỹ sư, nhà hóa học,… trong việc thiết kế các thiết bị, xây dựng quy trình điều trị giúp kiểm soát và làm giảm hiệu quả triệu chứng của các căn bệnh hiểm nghèo. Một số hướng phát triển có thể kể đến là điều trị HIV, tấn công chọn lọc tế bào ung thư, ghép mặt và nhiều khám phá y học khác.

Giữa tất cả những sự phát triển này, HIFU (High Intensity Focused Ultrasound – Sóng siêu âm hội tụ cường độ cao) đã trở thành một công nghệ nổi bật được ứng dụng trong điều trị ung thư cũng như một số mục đích thẩm mỹ (nâng cơ, săn chắc da). Nó có đặc tính không xâm lấn, có thể được sử dụng để điều trị các khối u hình thành sâu bên trong cơ thể mà không hề gây tổn thương.

Nguyên tắc hoạt động

Sóng siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU) được bắt đầu nghiên cứu lâm sàng cho mục đích tấn công mô não bằng nhiệt trong điều trị bệnh lý Parkinson. Trong thiết bị HIFU, một bộ phận phát sóng được kết nối với bộ biến đổi hội tụ tạo nên một cường độ rất mạnh > 1 kW/cm² với tần số siêu âm 0.5-7 MHz ở vị trí tác động. Tổn thương sinh ra ở mô thông thường có đường kính và độ sâu khoảng vài mm, do vậy đích tác động phải được kiểm soát và di chuyển một cách cẩn thận. Phương pháp này đã được chấp thuận bởi FDA Hoa Kỳ cho việc điều trị u xơ tử cung, phẩu thuật tim, cắt bỏ mô mềm nội tạng cũng như ứng dụng nâng chân mày trong thẩm mỹ.

Sóng siêu âm hội tụ cường độ cao không ảnh hưởng đến các phần khác của cơ thể, nó chỉ nhắm đích vào các vùng điều trị đã được xác định. Không giống các phương pháp khác, HIFU có thể được dùng để điều trị các khối u đơn. Các ứng dụng lâm sàng của công nghệ này có thể mở rộng sang điều trị các tổ chức khác như não và gan, hiện vẫn còn đang trong giai đoạn nghiên cứu và sẽ sớm ra mắt quy trình điều trị hoàn chỉnh trong tương lai. Tác động của HIFU dựa trên sự tập trung nhiệt lượng nhờ vào chùm sóng siêu âm cường độ cao, sự hấp thu năng lượng sóng âm của vùng điều trị và sự hội tụ sóng nhằm giảm thiểu tổn thương trên các mô lân cận. Đây là các hiệu ứng nhiệt và cơ học trong đó bao gồm cả cavitation – sự di chuyển của khí trong môi trường sóng âm. Hiện tượng này xảy ra do sự nén và nở luân phiên của mô. Hiện tượng tiếp theo là dòng vi khí khi cavitation trở nên ổn định và tạo ra lực tác động tương tự bọt khí làm phá vỡ màng tế bào. Cuối cùng là sự hình thành lực bức xạ khi sóng âm được hấp thụ hoặc phản xạ tại bề mặt mô. Lực này tác động lên vùng mô điều trị và tạo nên áp suất bức xạ. Do đó, nó có thể được dùng để điều trị ung thư mật, ung thư gan giai đoạn đầu và giai đoạn hai, ung thư tuyến tụy, ung thư bàng quang. Liệu pháp HIFU rất ít tác dụng phụ, bệnh nhân có thể chỉ khó chịu trong một vài ngày, đau da, tiểu không kiểm soát,.v.v… Hơn 90% bệnh nhân đã được điều trị thành công với phương pháp này.

Ứng dụng HIFU trong thẩm mỹ

Trên cơ sở nguyên lý hoạt động nói trên, HIFU được ứng dụng trong thẩm mỹ như một liệu pháp nâng cơ và tăng cường độ săn chắc cho da. Quy trình sử dụng năng lượng sóng âm cường độ cao để sinh ra nhiệt từ đó kích thích sản sinh collagen và elastin tại vùng mô mong muốn, tạo tác dụng làm săn chắc da hiệu quả. Tác động này không có tính xâm lấn và hoàn toàn tự nhiên trong việc cải thiện cấu trúc lỏng lẻo của các vùng da cổ, mặt, dưới cằm, bụng và các vết rạn nứt. Các sóng siêu âm xâm nhập vào da ở các độ sâu khác nhau mang theo nhiệt lượng cao tác động trực tiếp vào các lớp cấu trúc quan trọng của làn da (mang tính quyết định cho sự săn chắc hay lỏng lẻo của da) đặc biệt là lớp cân cơ nông (Superficial Muscular Aponeurotic System – SMAS) nằm ngay bên dưới lớp mỡ dưới da. Ma sát tế bào và cung cấp dòng nhiệt liên tục là các nguyên tắc chủ yếu của liệu pháp. Trong khoảng 3-6 tháng, các quá trình phục hồi mô cũng như tái tạo, tăng sinh collagen sẽ diễn ra liên tục và mang lại hiệu quả săn chắc da đáng kể, câu trúc bề mặt da trở nên căng và mềm mượt hơn; các nếp gấp, rãnh và nếp nhăn được làm mờ và đường nét gương mặt vùng xương hàm cũng trở nên sắc hơn.

Một số sản phẩm dưỡng tại nhà sẽ được chỉ định sử dụng sau điều trị. Ưu điểm của liệu pháp này là bệnh nhân có thể sinh hoạt hoàn toàn bình thường say quy trình mà không cần phải hạn chế hay tuân thủ các yêu cầu đặc biệt. Một số tác dụng phụ có thể xảy ra là da sẽ đỏ và sưng nhẹ, tuy nhiên chỉ trong thời gian ngắn. Thời gian thực hiện mỗi quy trình phụ thuộc vào mức độ chảy xệ cũng như tình trạng nếp nhăn trên da, thông thường kéo dài khoảng từ 30-60 phút. Các lợi ích mà HIFU mang lại trong việc làm mờ nếp nhăn sâu, phục hồi độ săn chắc, trẻ hóa da kéo dài hơn so với các liệu pháp khác đồng thời còn có nhiều ưu điểm như chi phí điều trị hợp lý và không hề gây đau.

So sánh HIFU và RF, Laser

• 40-60⁰C: nhiệt độ dưới mức tối ưu cho sự tổng hợp collagen
• 60-70⁰C: nhiệt độ tối ưu cho sự tổng hợp collagen
• 100⁰C: nhiệt độ làm bốc hơi mô