LÃO HÓA DA (PHẦN 1)
1.Tổng quan
Lão hóa da là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên của con người. Lão hóa da ngày càng được tìm hiểu rõ hơn và có quy trình khác với các cơ quan khác trong cơ thể. Trong khi có thể quan sát sự lão hóa của các cơ quan khác qua sự thay đổi của đôi mắt thì làn da cho chúng ta một cái nhìn tổng quát về sự thay đổi theo thời gian.
Hình 1. Minh họa quá trình lão hóa da
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến lão hóa da
Lão hóa da là một quá trình sinh học phức tạp bị ảnh hưởng bởi sự kết hợp giữa yếu tố nội sinh (gen, chuyển hóa tế bào, hormon, quá trình trao đổi chất) và yếu tố ngoại sinh (tiếp xúc ánh sáng liên tục, ô nhiễm, bức xạ ion, hóa chất, độc chất). Các yếu tố này cùng nhau dẫn đến sự thay đổi về cấu trúc, sinh lý của từng lớp da thể hiện thành những khác biệt bên ngoài đặc biệt là những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Không giống với tình trạng gầy hoặc teo cơ, nếp nhăn và khô là những biểu hiện của làn da lão hóa, lớp biểu bì thường dày hơn, xuất hiện đốm sắc tố, nếp nhăn sâu, kết cấu lỏng lẻo, gồ ghề. Sự mất elastin ở da dẫn giảm đàn hồi của da. Sự chậm tái cấu trúc biểu bì và kéo dài chu kỳ tế bào diễn ra đồng thời với quá trình làm lành vết thương và ít bong tróc ở người lớn tuổi. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc lên kế hoạch cho một quá trình điều trị thẩm mỹ. Mặt khác, nhiều sản phẩm sử dụng ngoài da hoặc các quy trình nhằm đẩy nhanh chu trình tế bào sẽ giúp cải thiện làn da và tăng tốc độ làm lành vết thương. Một dấu hiệu khác là sự giảm cấu trúc fibrillin dương tính cũng như giảm collagen type VII (Col-7) cũng gớp phần làm giảm sự gắn kết giữa biểu bì và trung bì da.
Lão hóa da do ánh nắng mặt trời được đặc trưng bởi sự thoái hóa elastin. Sự phân bố thưa thớt và giảm lượng collagen trong làn da lão hóa do ánh sáng có thể dẫn đến việc tăng ly giải collagen bằng enzym như matrix metalloproteinases, serine và các chất ly giải protein khác nhau ở từng loại collagen khác nhau.
Ở làn da người lớn tuổi, collagen có thể thấy là phân bố không đều và tổ chức kém, tỷ lệ Col-3 tăng khá lớn trong khi Col-1 giảm. Nhìn chung tỷ lệ collagen trên một đơn vị diện tích da giảm 1%/năm. Glycosaminoglycans (GAGs) là một trong những chất giữ ẩm cho da. Ở da lão hóa do ánh sáng, GAGs có thể liên quan đến các nguyên liệu đàn hồi bất thường dẫn đến kém hiệu quả. Tổng lượng HA (hylaluronic acid) trong trung bì vẫn ổn định mặc dù trong biểu bì lại giảm.
Ba thành phần quan trọng trong cấu trúc của trung bì là collagen, elastin và GAGs được các nhà nghiên cứu nỗ lực đưa vào trong các sản phẩm và quy trình làm chậm lại sự lão hóa. Lão hóa da mặt cũng có liên quan đến trọng lực, cử động của cơ, sự mất thể tích, sự giảm thieerur và tái phân bố chất béo nông cũng như sâu, thay đổi trong hình thái và kết cấu. Mặc dù lão hóa là một quá trình sinh hoặc bình thường, không phải bệnh lý nhưng nó với liên quan đến các bệnh lý về da cũng như các bộ phận khác như rối loạn thoái hóa, u lành tính hoặc ác tính. Một mô hình “lão hóa thành công” tập trung vào sức khỏe và sự tích cực trong cuộc sống, tính toán các hình thức lão hóa qua thời gian và tăng cường cân bằng với việc giảm tối đa các dấu hiệu lão hóa trên mặt, da và toàn thân. Từ quan điểm này, y học thẩm mỹ dự phòng có thể thêm vào những yêu cầu về sức khỏe lão hóa, điều trị hoặc ngăn ngừa rối loạn, đặc biệt là ung thư da và trì hoãn quá trình lão hóa da bằng các phương pháp điều trị hệ thống cũng như tại chỗ, dùng dụng cụ cũng như xâm lấn. Da đạt hiệu quả trị liệu là làn da khỏe mạnh, mịn màng, không mụn, đàn hồi.
Trong điều trị lâm sàng, “trông đẹp hơn” không có nghĩa là “nhìn trẻ hơn”. Đó là lý do mà mong muốn của bệnh nhân là yếu tố quan trọng trong việc định hướng phương thức điều trị để đem lại những kết quả tốt nhất với các kỹ thuật điều trị sẵn có. Tuổi tác, các thủ thuật hoặc phẫu thuật trước đó, tình trang sức khỏe chung, loại da, phong cách sống và nhiều yếu tố khác cần được xem xét trước khi chọn chiến lược cho từng trường hợp cụ thể. Sự mong muốn về hiệu quả của điều trị chống lão hóa đang liên tục, từng bước được cải thiện bằng cách kết hợp giữa trẻ hóa bằng sinh học, phục hồi từng lớp da, cải thiện miễn dịch, cảm xúc và tình trạng sức khỏe nói chung.
