LÃO HÓA DA (PHẦN 4)
Tiêm trẻ hóa và chất làm đầy (filler)
Mục tiêu của việc trẻ hóa da sinh học là tăng khả năng tổng hợp các nguyên bào sợi, tạo môi trường sinh lý tối ưu để tăng cường hoạt động tế bào, hydrat hóa và tổng hợp collagen, elastin, HA (hyaluronic acid). Hiệu quả đạt được có thể từ việc tiêm vi thể vào lớp trung bì nông các sản phẩm chỉ chứa một hoạt chất hoặc hỗn hợp nhiều hoạt chất tương thích sinh học và có thể hấp thu hoàn toàn: HA, vitamin, khoáng chất, chất dinh dưỡng, enzyme, yếu tố tăng trưởng, acid amin, nguyên bào sợi. Các công thức khác nhau cho các hiệu quả lên các tế bào và quá trình phân tử khác nhau. Tuy nhiên, cần nhiều hơn nữa những nghiên cứu chi tiết về liệu các tế bào và các quá trình phân tử có liên quan đến sự trẻ hóa hay không và có phụ thuộc vào tuổi hay không. Hiện nay việc chứng minh về khả năng bao gồm hiệu quả lâu dài, quy trình tiêm vẫn còn rất ít.
Hình 1. Tiêm filler da mặt
Sản phẩm được tiêm vào bên trong hoặc bên dưới da để cải thiện các tính năng vật lý của da bằng cách tăng cường mô mềm được gọi là chất làm đầy. Có các nhóm chất khác nha, các chất làm đầy tự nhiên (chất béo, nguyên bào sợi được nuôi cấy), collagen (có nguồn gốc từ bò, nuôi cấy), HA (không có nguồn gốc từ động vật hoặc từ sản phẩm lên men), tổng hợp hoặc bán tổng hợp (silicone, polymethacrylate microsphere, poly-L-lactic acid, caanxi hydroxylapatite microphere treo trong gel nước polysaccharide, alkyl-imide gel polyme). Có thể chia theo thời gian thành các nhóm tạm thời, bán dài hạn (1-2 năm) hoặc dài hạn (hơn 2 năm). GAG và HA đặc trưng hoặc hyaluronan là những thành phần chính của matrix nguyên bào sợi trung bì ở tất cả các mô của động vật. HA là thành phần không phân biệt loài. Như một vật liệu nền vật lý, HA có chức năng làm đầy, bôi trơn, giảm sốc. Ngoài ra, HA còn được coi như một chất điểu chỉnh được sự tăng sinh và hoạt động của tế bào. Tiêm HA có thể giúp trẻ hóa làn da do tăng độ ẩm và kích hoạt nguyên bào sợi. HA tiêm vào da có thể kích thích các nguyên bào sợi biểu hiện Col-1, MMP-1 cũng như tham gian vào việc làm lành vết thương, điều tiết tế bào viêm, tương tác với proteoglycan của mạng lưới ngoại bào và thu gom các gốc tự do. Tất cả các tính năng này của HA làm cho nó trở thành một hợp chất có cấu trúc lý tưởng và được đưa vào các quy trình “ tiêu chuẩn vàng” trong việc trẻ hóa da (hình 2). HA tự nhiên có thời gian bán rã chỉ trong khoảng 1-2 ngày khi hòa trong nước hoặc dùng enzyme phân hủy thành CO2 và nước. HA được sản xuất từ quá trình lên men vi khuẩn và được biến đổi bằng các liên kết chéo hoa shojc để cải thiện tính kháng của cúng đối với sự phân hủy của enzyme và kéo dài hiệu quả của chúng. Chất làm đầy HA không có nguồn gốc từ động vật tinh khiết hơn, có độ nhớt cao hơn, thường được dung nạp tốt, hiếm khi xuất hiện phản ứng bất lợi và miễn dịch. Thời gian tác dụng của chất làm đầy HA dao động trong khoảng 3-12 tháng. Chất làm đầy thời gian dài có thể tồn tại từ 1-2 năm hoặc nhiều hơn. Chất làm đầy HA hiện đại khác nhau về kích thước hạt, liên kết chéo và loại tác nhân liên kết ngang được sử dụng trong HA, cấu trúc một/ hai pha, nồng độ HA và sự hiện diện của tác nhân gây tế trong mỗi ống tiêm. Ngoài thành phần, các sản phẩm hiện nay còn khác nhau dựa trên các chỉ định được phê duyệt , thời gian hiệu quả, chế độ giả định, độ sâu đề xuất, kỹ thuật tiêm, vùng da phù hợp, tác dụng phụ thường gặp. Một trong những chất làm đây bán lâu dài tổng hợp là canxi hydroxyl apatite (CaHA) bị treo trong chất mang carboxymethylcallulose. Các CaHA hoạt động như một cấu trúc mới và kích thích hình thành collagen xung quanh hạt vi thể dẫn đến tăng độ dày của trung bì theo thời gian. Các hạt CaHA hình cầu sẽ bị thực bào, thải ra canxi, phosphat và thải ra qua thận. CaHA tương thích sinh học với xuosng, ít bị đề khác, phản ứng cơ thể và cũng ít gây viêm.
Việc sử dụng L-lactic acid (PLA) trong mô mềm lại có một cơ chế khác không giống với các chất làm đầy khác, từ dạng bào chế đến kỹ thuật tiêm. Sau khi tiêm khoảng một tuần thì hiệu quả mới bắt đầu. Quá trình hydrat hóa được đẩy mạnh, phân tử phân ly, hòa tan và được thực bào, tạo ra acid lactic và CO2 (bài tiết qua đường hô hấp). Tinh thế acid lactic bắt đầu kích thích sản sinh collagen và các tế bài hạt. Phản ứng viêm tái diến và hình thành các mô liên kết mới.
Mặc dù sựu hài lòng của bệnh nhân về phương pháp này khá cao trong các nghiên cứu tuy nhiên hiệu quả và độ an toàn của phương pháp vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn nữa trong tương lai.
Công nghệ trẻ hóa da bằng máu tự thân (PRP)
PRP là công nghệ trẻ hóa da dùng máu tươi với nồng độ tiểu cầu cao. Các yếu tố tăng trưởng khác như PDGF (platelet-derived growth factor), (TGF) transforming growth factor, (VEGF) vascular endothelial growth factor và (IGF) insulin-like growth factor được tiết ra từ các tế bào tiểu cầu. Những yếu tố này được biết đến với vai trò di chuyển tế bào, gắn kết, tăng sinh và phân hóa, thúc đẩy sự hình thành mạng lưới ngoại bào bằng cách kích thích sự hoạt hóa của các nguyên bào sợi, từ đó trẻ hóa làn da. Tuy nhiên, cơ chế phân tử của PRP về việc làm lành vết thương vẫn còn chưa được xác định cũng như thục nghiệm xác nhận tác động của PRP trên các nguyên bào sợi vẫn còn hạn chế.
