TỔNG QUAN VỀ UNG THƯ DA (PHẦN 4)
Ung thư biểu mô tế bào vảy
Đại cương
Ung thư tế bào vảy là ung thư khởi phát từ tế bào các lớp biểu bì của da và niêm mạc. Ung thư tế bào vảy chiếm khoảng 20% các ung thư da và đứng hàng thứ hai sau ung thư tế bào đáy. Khác với ung thư tế bào đáy, ung thư tế bào vảy có thể xâm lấn và di căn xa.
Triệu chứng
Thương tổn cơ bản
Ung thư tế bào vảy điển hình thường gặp trên các thương tổn da tiền ung thư (dầy sừng ánh sáng tỷ lệ ung thư hóa 0,1-10%, bạch sản tỷ lệ ung thư hóa 4-17%), các sẹo bỏng, viêm da tia xạ hay một thương tổn da mạn tính, viêm loét mạn tính do chít hẹp bao da quy đầu. Sau một thời gian tiến triển kéo dài, trên thương tổn da mạn tính xuất hiện sùi hoặc mảng cứng nổi cao, chắc, màu hồng đến màu đỏ, loét dễ chảy máu, đóng vẩy tiết nâu đen. Trường hợp không điều trị kịp thời, khối ung thư phát triển, xâm lấn xuống tổ chức xung quanh và di căn xa. Khối u có thể loét, chảy máu, nhiễm khuẩn, mùi hôi thối, điều trị nội khoa không có tác dụng. Tình trạng di căn có thể tới các hạch lân cận hoặc di căn đến các cơ quan nội tạng.
Một số thương tổn đặc biệt của ung thư tế bào vảy:
Ung thư tế bào vảy quanh miệng thường gặp ở môi dưới với biểu hiện sẩn, trợt đỏ cứng, trên nền một viêm môi do ánh sáng trước đó, bạch sản ở người hút thuốc lá, thuốc lào, hay ăn trầu.
Ung thư tế bào vảy quanh móng: dễ nhầm với hạt cơm, thường chỉ chẩn đoán ra khi có sinh thiết.
U quá sản sừng (keratoacanthoma)
- Tiền sử chấn thương, tiếp xúc ánh nắng, hoặc nhiễm virus HPV 11, 16.
- Xuất hiện nhanh trong vài tuần.
- Tổn thương là nốt màu đỏ, nổi cao, bóng, trung tâm có tổ chức sừng giống miệng núi lửa
- Bệnh có thể khỏi tự nhiên sau vài tháng.
- Liên quan đến một sổ bệnh lý da khác như: hội chửng Ferguson Smith, Gryzbowski, Muir-Torre.
Ung thư tế bào vảy khú trú
- Tổn thương ung thư tế bào vảy chỉ khu trú ở biểu bì mà chưa xâm lấn quá màng đáy.
- Tổn thương tiến triển chậm, nhiều năm.
- 26% trường hợp ung thư tế bào vảy khu trú tiến triển thành thể xâm lấn.
- Bệnh Bowen (Bowen’s disease) là ung thư tế bào vảy khu trú ở da.
