VITAMIN, KHOÁNG CHẤT VÀ TRẺ HÓA DA

Vitamin và khoáng chất có ý nghĩa cần thiết cho việc thực hiện chức năng một cách bình thường của mọi tổ chức trong cơ thể, và làn da không phải là một ngoại lệ. Hơn nữa, sự thiếu hụt một số loại vitamin và khoáng chất đặc biệt làm tổn hại làn da và có thể dẫn đến các bệnh lý về da và / hoặc thúc đẩy tiến trình lão hóa. Mặc dù tình trạng thiếu hụt vitamin / khoáng chất nghiêm trọng thường hiếm gặp ở những nước phát triển, sự thiếu hụt nhẹ lại phổ biến một cách bất ngờ. Để tối ưu hóa hiệu quả của bất kỳ chế độ trẻ hóa da nào cũng cần phải tiêu thụ lượng đầy đủ vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bổ sung một cách quá mức. Trong hầu hết các trường hợp, liều bổ sung quá cao không cung cấp thêm lợi ích mà đối với một số loại vitamin và hầu hết khoáng chất còn có thể gây độc. Dưới đây là một số vitamin và khoáng chất có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe làn da.

Hỗn hợp vitamin B

Thuật ngữ này thường dùng để chỉ một nhóm các vitamin bao gồm B1 (thiamine), B2 (riboflavin), B3 (niacin), B5 (pantothenate), B6 (pyridoxine), B12 (cyancobalamine) và folate.

Vitamin B1 và B2 rất quan trọng đối với sự sản xuất năng lượng bên trong tế bào. Sự thiếu hụt nghiêm trọng các vitamin này được biết có thể gây ra các dạng đặc biệt của viêm da (cùng với nhiều vấn đề khác). Sự thiếu hụt nhẹ thường không được chú ý nhưng vẫn có thể gây tổn thương da ở một vài mức độ nhất định. Những người có khẩu phần ăn hằng ngày chủ yếu gồm các loại ngũ cốc chế biến đặc biệt có xu hướng dễ gặp phải các tình trạng thiếu hụt này. Trong một vài thập kỷ qua, chính phủ Hoa Kỳ khuyến cáo các nhà sản xuất nên bổ sung các vitamin B1 và B2 vào các loại thực phẩm làm từ bột mỳ trắng. Việc này đã làm giảm đáng kể vấn đề thiếu hụt B1 và B2 ở đất nước này. Nhiều quốc gia khác cũng đã và đang áp dụng tương tự. Dù vậy, các tình trạng thiếu hụt nhẹ (nhưng vẫn đủ để gây ra một số ảnh hưởng tiêu cực trên da và một số cơ quan khác) vẫn xảy ra, đặc biệt ở những đối tượng tiêu thụ các loại thực phẩm chủ yếu là ngũ cốc qua chế biến và khoai tây. Việc cân bằng chế độ ăn uống hoặc sử dụng các chế phẩm bổ sung một cách thích hợp tỏ ra hữu ích trong khi các liều bổ sung quá mức B1 và B2 dường như cung cấp rất ít hoặc thậm chí không có thêm lợi ích gì.

B12 (cyancobalamine) cần thiết cho nhiều quá trình tổng hợp trong tế bào. Sự thiếu hụt vitamin này gây tổn hại đặc biệt đến các nơ ron và phân chia tế bào, trong đó có tế bào da. Sự thiếu hụt nhẹ thường không được chú ý và không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Trầm cảm có lẽ là triệu chứng duy nhất của thiếu hụt vitamin B12. B12 là loại vitamin duy nhất gần như chỉ được tìm thấy trong thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa. Trái với những nhận định phổ biến, không có dạng hoạt tính nào của vitamin B12 được tìm thấy trong tảo (chẳng hạn như tảo spirulina) hay các sản phẩm từ đậu nành. Do vậy, những đối tượng ăn chay lâu năm có nguy cơ thiếu hụt B12 khá cao trong khi những người trẻ tuổi và trung niên khỏe mạnh có chế độ dinh dưỡng cân bằng thường tránh được nguy cơ này. Sự hấp thu vitamin B12 từ thực phẩm cần có sự tham gia của yếu tố nội tại vốn là một protein được sản sinh bởi dạ dày. Do sự teo lại của các tuyến dạ dày, một số người lớn tuổi không sản xuất được đủ lượng yếu tố nội tại cần thiết cho sự thấp thu B12. Ngoài ra, một vài tình trạng tự miễn dịch và các vấn đề về tiêu hóa cũng có thể dẫn đến sự kém hấp thu B12. Ở những người thiếu B12 do kém hấp thu, dù là thay đổi chế độ ăn uống hay sử dụng các chế phẩm bổ sung vitamin cũng không giúp giải quyết được vấn đề. Trong những trường hợp như vậy, B12 phải được cung cấp cho cơ thể qua dạng thuốc xít hoặc thuốc tiêm. Trái ngược với các loại vitamin khác, liều vitamin B12 cao hơn mức tối thiểu cần thiết có thể cung cấp thêm một số lợi ích về sức khỏe.

Folate tham gia vào nhiều quá trình sinh hóa giống như B12. Nó đặc biệt quan trọng đối với sự phân chia tế bào, bao gồm các tế bào da. Sự thiếu hụt nhẹ thường không được chú ý. Đôi khi, trầm cảm có lẽ là triệu chứng duy nhất của thiếu hụt folate. Rau củ là các nguồn giàu folate, đặc biệt là rau cải xanh và các loại đậu. Do vậy, chế độ ăn uống thiếu trái cây và rau quả gây nguy cơ thiếu hụt folate cao. Loại thực phẩm có nguồn gốc động vật duy nhất chứa nhiều folate là gan. Folate có thể bị phá hủy trong quá trình chế biến thực phẩm và bảo quản kéo dài. Vì vậy, cách tốt nhất để có được lượng folate đầy đủ từ chế độ dinh dưỡng là ăn thật nhiều rau củ tươi hoặc chỉ qua chế biến đơn giản. Việc dùng một số loại thuốc có thể làm cản trở hấp thu folate và từ đó gây thiếu hụt loại vitamin này.

Vitamin A

Vitamin A có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với chu kỳ sống bình thường của tế bào da. Sự thiếu hụt loại vitamin này gây nên các tình trạng khô da, thô sần, dễ hình thành nếp nhăn và đặc biệt sẽ dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu thiếu hụt nặng. Không có quy trình điều trị da nào tỏ ra thích hợp đối với các vấn đề do thiếu hụt vitamin A. Các nguồn vitamin A chính là những loại thực phẩm có nguồn gốc động vật, đặc biệt là trứng, thịt nội tạng và các sản phẩm từ sữa. Không may thay, các loại thực phẩm này chứa hàm lượng chất béo bão hòa và cholesterol khá cao. Một số loại thực vật (chẳng hạn như cà rốt hay bông cải xanh) cung cấp các carotenoid có thể được chuyển đổi thành vitamin A trong cơ thể. Chế độ dinh dưỡng thiếu các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật và các loại thực vật giàu carotenoid có thể dẫn đến sự thiếu hụt vitamin A. Mặt khác, sự bổ sung quá mức vitamin A (từ việc sử dụng liều cao các chế phẩm vitamin A hoặc ăn quá nhiều gan) có thể gây độc tính nghiêm trọng.

Vitamin C, sắt và đồng

Ba thành phần này được đề cập đồng thời với nhau bởi tất cả chúng đều quan trọng cho sự tổng hợp collagen – một protein cấu trúc then chốt của làn da. Sự thiếu hụt bất cứ loại nào trong số này cũng đều làm giảm độ đàn hồi cũng như khả năng chữa lành của làn da (bên cạnh một số vấn đề về sức khỏe khác). Vitamin C có rất nhiều trong trái cây và rau quả tươi. Sắt được tìm thấy trong ngũ cốc nguyên hạt và các sản phẩm từ thịt. Đồng có trong nhiều loại thực phẩm và sự thiếu hụt thành phần này không quá phổ biến, trừ những trường hợp sử dụng các chế phẩm bổ sung kẽm.